Kuş evleri Kuşların barınmaları için evlerin ön yüzlerine özel olarak yapılan yerler. Kuşlar yüzyıllardır atalarımız tarafından sevilmekte, korunmakta ve beslenmelerine yardımcı olunmaktadır.
Mehmet ŞİMŞEK / aksam.com.tr
2/115
Türk mimarisinde, Özellikle 16. yüzyıldan itibaren kuş evleri, kendini göstermiştir. Serçe, saka, kırlangıç gibi korunmaya muhtaç küçük kuşlar için yapılan barınaklar, günümüzde hala muhafaza edilmektedir.
3/115
En güzel örneklerinin İstanbul eserlerinde görüldüğü bu evler, Doğu Bayezid, Tokat, Amasya, Kayseri, Niğde, Antakya, İzmir, Bolu, Bursa, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Filibe, Tırnova gibi yerlerde de bulunmaktadır.
4/115
5/115
Klasik devir Osmanlı mimarisi ile başlayan ve 19. yüzyıl sonlarına kadar rastlanan kuş evleri, Türk sanatkarlarının ince zevki, ustaca kompozisyonları ve kalplerindeki merhamet hissinin ortaya çıkması ile zamanla geliştirilerek ilgi çekici bir duruma getirilmiştir
6/115
Kuş evleri genellikle, binaların en çok güneş alan, sert ve soğuk rüzgarları tutmayan cephelerinde, yüksekçe, emniyetli yerlere yapılmıştır.
7/115
Bunlardan bazıları:İstanbul’dakiler; Laleli’de Sultan Üçüncü Mustafa Türbesi, Üsküdar Cedide Valide Sultan Camii, Balat’ta bir evde, Üsküdar Ayazma Camii, Çarşıkapı Kara Mustafa Paşa Medresesi, Amcazade Hüseyin Paşa Medresesi, Bayezid’de Seyyid Hasan Paşa Medresesi, Veznecilerde Ragıb Paşa Mektebi, Ayasofya’da Sultan Birinci Mahmud Mektebi, Zeyrek’te Şebsefa Hatun Mekteb-i Fatih’te SultanBirinci Mahmud Kütüphanesi, Büyükçekmece Sokullu MehmedPaşa Köprüsü, Tokat’ta Ulu Cami, Niğde Kığılı Camii, AmasyaSultanBayezid Camii, Hayrabolu Çorum Mustafa Efendi Camii Antakya Ulu Cami daha pekçok değişik bina ibadethane gibi yerlerde rastlanmaktadır.
8/115
Atalarımız, ince duygularının ve sanat zevklerinin nişanesi olarak sadece kuş evleri, kuş sarayları yapmakla kalmamış, leylek, kurt gibi evcil olmayan diğer hayvanlar için de vakıflar ve hastahaneler kurmuşlardır. Öyle ki, soğuk kış günlerinde kurtların aç kalmamaları için kar-tipi demeden ıssız dağ başlarında et dağıtmışlardır.