Hangi maske COVİD-19'a ne kadar etkili?
Koronavirüsten korunmak amacıyla kullanılan maskeler, fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapıların toz, partikül ve parçacık gibi ortaya çıkan unsurlarına karşı insanları koruyan bir ekipman olarak adlandırılıyor. Peki, yüz maskelerinin çeşitleri nelerdir? Maskeler neye göre kullanılıyor? Türkiye'de son dönemde popülerleşen 'siyah nano maskeler' ne kadar etkili? İşte cevaplar…
BBC’de yer alan habere göre maskeler kabaca iki türe ayrılıyor. Bunlardan ilki cerrahi (tıbbi) maskeler, diğeri de solunum sistemi koruyucu maskeler.
Solunum sistemi koruyucu maskeler: Bu maskeler respiratör olarak da adlandırılıyor ve ortamdaki partikülleri filtreleyenler ile kartuşlular olmak üzere iki alt tipi bulunuyor. Sağlık alanında enfeksiyon kontrolü söz konusu olduğunda daha çok partikül filtreli maskeler tercih ediliyor. Bu maskelerin de farklı türleri ve buna bağlı olarak farklı koruyuculuk düzeyleri bulunuyor. Maskelerin koruyuculuk düzeyleri FFP veya N harfleriyle sınıflandırılıyor. İngilizce "filtering facepiece" (Filtreli Yüz Maskesi) teriminin baş harflerinden oluşan FFP, Avrupa Birliği tarafından benimsenen sınıflandırmayı gösteriyor ve 1, 2, 3 olmak üzere üç kategoriye ayrılıyor.
Tıbbi ya da cerrahi maske: Cerrahi maskelerin, TS EN 14683 standardına uygun olarak üretilmiş ve CE belgesi almış olması gerekiyor. Tıbbi malzemelerle ilgili uluslararası standartlara dayanan TS EN 14683, cerrahi maskelerin yapısı, kalınlığı, filtre özellikleri ve malzemeleriyle ilgili gereken koşulları düzenliyor. Bu tür maskeler, sağlık çalışanları tarafından tedavi sırasında olası bir enfeksiyonun hastalara veya hastalardan kendilerine geçmesini sınırlamak amacıyla kullanılıyor. Bu maskelerin tek kullanımlık olması ve kullanım sırasında da hasar görmesi halinde hemen yenisiyle değiştirilmesi öneriliyor.
Nano maskeler: Özellikle Asya'da son dönemde nano filtreleme teknolojisine sahip maskelerin geliştirildiği yönünde haberler geliyor. Güney Kore'de bulunan Kore Gelişmiş Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nden bir grup bilim insanı, Mart ayında, 20'ye kadar kez yıkanarak kullanılabilecek nano filtreleme özelliğine sahip bir maske geliştirdiklerini açıkladı. Bu maskede "100-150 nanometre çapında dikey veya tek istikamette sıralanmış nanofiberlerle" yapılmış bir filtreleme teknolojisinin yer aldığı ve enstitünün bu teknolojinin patenti aldığı belirtildi.
Türkiye'nin koronavirüs salgınını kontrol altına almak için açıkladığı önlemler arasında kamuya açık yerlerde maske takılmasının zorunlu hale getirilmesi de yer alıyor. Sağlık Bakanlığı, tüm sağlık kuruluşlarına girişlerde halkın cerrahi maske takmasının zorunlu olduğunu duyurdu. Sağlık Bakanlığı ve Türk Eczacıları Birliği (TEB) maske dağıtımıyla ilgili yaptıkları görüşmelerin ardından dağıtımın eczaneler üzerinden yapılması konusunda uzlaşmaya vardı.
