70 türde 300 binden fazla su kuşunu misafir ediyor! Göçmen kuşların Türkiye'deki durağı

Avrupa, Kuzey Afrika, Arap Yarımadası ve Asya'nın batısının içinde bulunduğu "Batı Palearktik" olarak adlandırılan bölgede her yıl belirlenen tarihlerde su kuşu sayımı eş zamanlı yürütülüyor.

Doğa Araştırmaları Derneğinin, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü adına yürüttüğü kış ortası sayımı, bu yıl Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay'daki 15 sulak alanda 17-22 Ocak tarihlerinde gerçekleştirildi.

Göçmen kuşların Türkiye'deki önemli dinlenme ve beslenme alanlarından olan Doğu Akdeniz'de biyolog ve uzmanlarca yapılan sayımda, 70 türden 311 bin 945 su kuşu tespit edildi.

Adana'da 54 türden 282 bin 508, Mersin'de 42 türden 14 bin 737, Hatay'da 32 türden 6 bin 196 ve Osmaniye'de 29 türden 8 bin 504 su kuşu gözlemlendi.

En fazla su kuşu, 48 türden 251 bin 135 ile Adana'daki Akyatan Lagünü'nde sayıldı. Akyatan Lagünü'nü, 28 türden 14 bin 772 ile Adana'daki Yumurtalık Lagünü ve 38 türden 12 bin 48 ile Mersin'deki Göksu Deltası takip etti.

Sayımda en fazla gözlemlenen tür, 157 bin 926 ile sakar meke, 35 bin 477 ile çamurcun ve 23 bin 303 ile flamingo oldu.

"70 türde 311 bin 945 birey sayıldı"

Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdür Yardımcısı Hilmi Çatal, AA muhabirine, su kuşlarının biyoçeşitliliğin izlenmesi ve takibi açısından çok önemli olduğunu söyledi.

Bu kapsamda her yıl Doğa Araştırmaları Derneğinde görevli uzmanların katılımıyla kış ortası su kuşu sayımını gerçekleştirdiklerini belirten Çatal, "Bu yıl da Bölge Müdürlüğümüz sorumluluk sınırlarındaki Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye olmak üzere 4 ildeki 15 ayrı sulak alanda, 70 türde 311 bin 945 birey sayıldı. Bunlardan en çok öne çıkan sakar meke, çamurcun ve flamingo." diye konuştu.

Çatal, söz konusu türleri doğada gözlemleme imkanı bulamayanların, geçen yıl hizmete açılan Çukurova Bioçeşitlilik Tanıtım Merkezi'ni ziyaret edebileceğini, burada sadece su kuşu türlerinin değil, Çukurova Deltası'nın her türlü biyoçeşitlilik unsurlarının birebir replikasını yakından görebileceğini ifade etti.

"Ortalama rakamın üzerinde birey sayısı söz konusu"

Doğa Araştırmaları Derneği biyologlarından Güler Bozok da sayımlarla su kuşu popülasyonlarının yıllık değişimlerini izlemeyi ve küresel nüfusları hakkında bilgi sahibi olmayı amaçladıklarını belirtti.

Ayrıca sayımlarla ekosistem sağlığı hakkında veri topladıklarını ve sulak alanların korunması için bilimsel altyapı oluşturduklarını anlatan Bozok, bu yılın rakamlarının henüz netleşmediğini ancak Türkiye'de genel olarak 1,5-2 milyon civarında su kuşu sayıldığını vurguladı.

Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğünün Türkiye'nin su kuşu popülasyonun en fazla olduğu bölgelerin başında geldiğine dikkati çeken Bozok, bu yıl Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye'de toplam 311 bin 945 birey kuş gözlemlendiğini belirtti.

Bozok, 2025 yılı verilerinin önceki yıllara göre bazı alanlarda artış, bazı alanlarda ise azalma gösterdiğinin altını çizerek, "Son 10 yılı göz önünde bulundurduğumuzda ortalama rakamın üzerinde bir birey sayısı söz konusu. Tüm alanlar için dalgalanma söz konusu olmaktadır. İklim şartları bu dalgalanmayı en çok etkileyen unsurdur. 2025 yılı verileri, önceki yıllardaki bazı dalgalanmaların yanı sıra, tür bazında farklılıklar olduğunu da göstermektedir." diye konuştu.

Sulak alanların, göçmen kuşlar için kritik yaşam alanları olmaya devam ettiğini vurgulayan Bozok, şunları kaydetti:

"Ancak habitat tahribatı, su seviyelerindeki değişimler ve insan kaynaklı baskılar kuş popülasyonlarını doğrudan etkilemektedir. Kaçak avcılıkla mücadele ve sulak alanların korunması konusundaki çabaların artırılması, kuş popülasyonlarının sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşımaktadır. Elde edilen veriler, hem ulusal hem de uluslararası ölçekte sulak alan yönetimi politikalarına rehberlik edebilir. Özellikle Doğu Akdeniz'deki alanlarda habitat kayıplarının önlenmesi için koruma önlemlerinin hızla uygulanması gerekmektedir."